کانون پژوهش مدرسه علمیه الزهرا ( سلام الله علیها)

نشست علمی – پژوهشی:«آشنایی با مبانی نظری و رهیافت های بانو امین»باحضورخانم دکتر فرشته منانی.

 دکتر منانی در ابتدا فرازی از افق شخصیت بانو را با استناد از کتاب زندگانی بانوی ایرانی (ره)- که زیر نظر بانو علویه همایونی تدوین شده - بیان نموده و گفت: بانو امین، سال 1274هجری شمسی مصادف با 1312قمری دیده به جهان گشود. پدرشان حاج سید محمدعلی امین التجار، از تجار سرشناس اصفهان و مادرش از بانوان شریف خانواده «جناب» بود. بانو در سن 15سالگی با پسر عمویش ازدواج کرد ولی هرگز همسرداری و تربیت فرزندان، او را از تحصیل علم بازنداشت.

ایشان بیان داشت: نبوغ و تیزهوشی بانو از همان کودکی نمایان بود. ایشان در  چهار سالگی به فراگرفتن قرآن و از یازده سالگی به تحصیل زبان عربی پرداخت. بانو امین در شرح حال خود می گوید: «از سن 4سالگی عشق عمیقی به خدا در وجودم احساس شد و با ذوق و شوق این کشف و شهود را پرورش دادم».

بانو در بیست سالگی به تحصیل فقه و اصول، تفسیر وعلم حدیث پرداخت و در چهل سالگی به دنبال سال‌ها تلاش شبانه‌روزی به اخذ درجه اجتهاد نائل آمد و در 1362هجری شمسی مصادف با 1403 قمری وفات کرد.

خانم منانی در ادامه گفت: قبل از ایشان تصور اینکه یک بانو بتواند در این طراز علمی قرار گیرد، امری ناممکن بود.چرا که در آن زمان مشکلات بسیاری در مسیر تحصیل افراد مخصوصا بانوان وجود داشت. بانو امین با تلاشهای شبانه روزی، اختناق رضا شاه را شکست و این راه را باز کرد. بانو امین با برنامه ریزی دقیق توانست دو امر (کسب دانش و تدبیر منزل) را جمع کند. بانو امین اولین رسالت زن را ، همسر موفق بودن می دانست و می گفت: زیرساخت مادرموفق شدن ، همسر موفق بودن است. که برای رسیدن به آن باید رهنمودهای قرآن و ائمه (علیهم السلام) را سرلوحه زندگی خود قرار داد.

بانو بر اعتلا بخشیدن به جایگاه و منزلت زن ، تحکیم خانواده ، نقش راهبردی اصلی زنان در پیشبرد مسائل فرهنگی جامعه و تحقق سبک زندگی ایرانی اسلامی در خانواده تاکید داشت. و اولین گام در این مسیر را شناخت جایگاه اصلی زن می دانست چرا که اغلب بانوان به دلیل عدم شناخت جایگاه خود نمی توانند به این مهم دست یابند.

ایشان در ادامه به معرفی آثار بانو امین پرداخت و گفت: اولین تألیف بانو اربعین الهاشمیه است که مشتمل بر چهل حدیث در توحید و صفات حق تعالی و اخلاق و احکام شرع و متضمّن بیانات فلسفی، عرفانی و اصولی و فقهی است که این کتاب توسط شاگرد ایشان خانم همایونی به زبان فارسی ترجمه گردیده‌است.

از دیگر آثار بانو می توان جامع الشتّات را نام برد که مشتمل بر پرسش‌های متعددی است که استادانی همچون محمّدعلی قاضی طباطبایی، شیخ محمّد طه هنداوی نجفی‌زاده و سید حسن حسینی از وی پرسیده‌اند و پاسخ‌های مبسوطی که وی برای آنان تحریر کرده‌است. این پرسش‌ها و پاسخ‌ها توسط شیخ مرتضی مظاهری نجفی، جمع‌آوری و تنظیم شده‌اند.

کتاب معاد یا آخرین سیر بشر ، برای انسان غیر از نشئه دنیوی، نشئه دیگری متذکر می‌شود که ناچار باید در سیر تکاملی، از تمام آن نشئات و مراحل عبور کند و سرانجام، به عالمی برسد که فوق آن عالمی نیست و آن را «معاد و قیامت» گویند. مطالب مندرج در کتاب، در قالب نه مقاله نگاشته شده‌اند.

کتاب نفحات الرحمانیه فی الواردات القلبیه ، که درباره کشف و شهود و مشاهداتی است که برای ایشان پیش آمده‌است.

کتاب تفسیر مخزن العرفان ، تفسیر جامعی از قرآن کریم است که در ۱۵ جلد به چاپ رسیده‌است. وی در حین نگارش این اثر عظیم، پس از تفسیر دو جزء اول، از بیم آنکه برای خاتمه کارش، عمر وفا نکند، به تفسیر جزء سی ام دست می‌یازد و به ترتیب آن را ادامه داده تا سرانجام در اواخر عمر، این مجموعه به پایان می‌رسد.

کتاب روش خوشبختی و توصیه به خواهران ایمانی ، که در آن معنای «سعادت و خوشبختی» و راه نیل به آن با زبانی ساده و همراه با اندرزهای نیکو به زنان ابلاغ شود.

کتاب مخزن اللئالی در مناقب مولی الموالی علی (علیه السلام) و کتاب سیر و سلوک در روش اولیاء و طریق سیر سعداء، از دیگر کتاب های بانو می باشد.

بانو امین خدمات دیگری از جمله تأسیس مدرسه علمیه‌ای به نام مکتب فاطمه (س) و تأسیس چند دبیرستان دخترانه داشت. ایشان مباحث خویش را با نمایش اسلایدهای مناسب ارائه داد.

تقدیر از پژوهشگران

16مقاله برای همایش ارسال گردید که پس از ارزیابی توسط یکی از اساتید ارزیاب جشنواره علامه حلی(رحمه الله علیه)، سه مقاله امتیاز اول تا سوم را کسب نمودند که عبارتند از:

رتبه اول: مقاله «تحلیل بر جایگاه عقل از دیدگاه بانو امین(رحمه الله علیها) » تدوین گروه خانم ستوده

رتبه دوم: مقاله «نگرش بانو امین در خوف و رجاء» تدوین خانم ترکیان

رتبه سوم: مقاله «بررسی تطبیقی حیات طیبه از منظر المیزان و مخزن العرفان» تدوین خانم طیبه رشیدی نوا.

به سه گروه برگزیده جوایز نقدی و به دیگر نویسندگان مقالات کتاب ارزشمند «روش خوشبختی بانو امین» توسط خانم دکتر منانی، خانم عظیمی دوستی- مسئول امور پشتیبانی مدیریت حوزه های خواهران استان همدان- و خانم ناطقی -معاون پژوهش مدیریت حوزه های خواهران استان همدان- اهدا گردید.

یکی از آثار ارسالی به همایش مقاله « تحلیل بر جایگاه عقل از دیدگاه بانو امین(رحمه الله علیها) » تدوین گروه خانم ستوده، بود که توسط خانم مریم قاسمی ابراهیمی، اکرم خاوری، خانم میترا درویش عجمی  و راهنمایی و همکاری استاد زهرا ستوده، به رشته تحریر در آمد.

با هماهنگی قبلی از استاد قاسمی در خواست شد خلاصه پژوهش خویش را ارائه دهد. ایشان کلام خویش را با شعری پرمعنا از بانو علویه همایونی در مدح مجتهده امین (رحمه الله علیهما) آغاز نمود سپس مفهوم واژه عقل را از دیدگاه بانو امین مطرح کرد و پس از آن کارکرد عقل در سه ساحت خداشناسی، راهنما شناسی و فرجام به صورت ذیل شرح داد:

کارکرد عقل در ساحت خداشناسی، که عبارت است از: ضرورت شناخت و اثبات واجب الوجود (برهان امکان و وجوب - برهان حدوث و حرکت) ، توحید در ذات ، توحید در الوهیّت و اثبات اوصاف ذاتی واجب الوجود.

کارکرد عقل در ساحت راهنما شناسی را نیز در دو بخش اثبات ضرورت بعثت و شناخت پیامبر و اثبات اصل امامت را بیان نمود.

در پایان نقش عقل را در حوزه­ی فرجام شناسی در زمینه اثبات قیامت و معاد، توضیح داد.